نشاء گلگاوزبان ایرانی(Echium amoenum)
گیاه گلگاوزبان چندساله و به دو صورت نشاء سینی و نشاء ریشه لخت تکثیر می شود. نشاء گلگاوزبان در بهار و پاییز کشت می شود. در مناطق سردسیر بهتر در بهار کشت شود زیرا در پاییز فرصت رشد گیاه کمتر است. زمان رشد این نشاء مانند صیفی جات می باشد. گلگاوزبان ریشه عمیقی دارد و اگر قرار است از سینی نشاء برای تکثیر آن استفاده شود باید حتما از سینی های نشاء با عمق مناسب حداقل ۱۰ سانتی متر استفاده کرد. قبل از انتقال نشاء سینی بایستی زمین آماده و خاک تا عمق کاشت مورد نظر( به طور مثال در گل گاوزبان ۱۵ سانتی متر) نرم شود. کنترل رطوبت بستر نشاء معمولا با آبیاری یک ساعت قبل از انتقال نشاء به مزرعه انجام می گیرد. برای بدست آوردن بهترین عملکرد و کمترین خطا کشت نشاء در مزرعه باید تا حد امکان فاصله زمانی انتقال نشاء به مزرعه تا کشت آن کوتاه باشد. بهترین زمان انتقال نشاء گلگاوزبان در مرحله ۴ تا ۶ برگی گیاهچه که ریشه به خوبی رشد کرده است می باشد. شرایط فیزیکی مطلوب جهت انتقال نشاء نور کم(صبح زود یا بعد ازظهر)، درجه حرارت پایین، باد کم و رطوبت بالا است. استفاده از دستگاه نشاء کار برای کشت نشاء باعث افزایش دقت و سرعت کاشت، نیروی کارگری و کاهش هزینه و عمق کاشت می شود.
نشاء ریشه لخت چون قیمت کمتری دارد معمولا در کشت گسترده بیشتر استفاده می شود. در روش نشاء ریشه لخت زمان انتقال نشاء از گلخانه اهمیت زیادی دارد و کم یا زیاد شدن فاصله زمانی انتقال نشاء از گلخانه به مزرعه، باعث افزایش خطا تا ۵۰ درصد می شود. کشت نشاء ریشه لخت در روزهای ابری ابتدایی بهار و بعد از خطر سرمازدگی انجام می گیرد. آبیاری نشاء ها قبل از نشاء کاری لازم نیست چون در زمان انتقال خاک باید خشک باشد تا ریشه ها به توانند از هم جدا شوند. کارشناسان شرکت گلدشت بعد از جمع آوری بذور از مزارع نسبت به بوجاری آن اقدام و در بهترین شرایط نگهداری میکنند. قبل از کشت در جهت کنترل بیماریهای قارچی و ریشهای، بذور به قارچ کش ها آغشته شده و در شرایط ایزوله کشت میشوند.
نشاء بادرنجبویه(Melissa officinalis)
گیاه بادرنجبویه چندساله که به صورت نشاء سینی و نشاء ریشه لخت کشت می شود. این گیاه دارای بذرهای بسیار ریز و در ابتدای سبز کردن بسیارحساس و ظریف میباشند. همچنین نشاء بادرنجبویه در ابتدای رشد ساقه ندارد و دارای ریشه سطحی می باشد در نتیجه تولید نشاء ریشه لخت آن به دلیل حساسیت به جا به جایی بسیار مشکل است. در همین جهت کارشناسان شرکت گلدشت برای تکثیر این گیاه و احداث مزرعه، کشت بوسیلهی سینی نشاء را توصیه میکنند.
نشاء بادرنجبویه در بهار و در پاییز کشت می شود. کشت پاییزه بیشتر در مناطق گرمسیری توصیه می شود. بادرنجبویه تحمل به شوری و سرما ندارد. در صورت انتخاب سینی کشت برای تکثیر بادرنجبویه باید بذور را در عمق ۴ تا ۵ سانتی متری از سینی کشت کرد. این گیاه پرتوقع و مصرف مواد غذایی زیادی دارد به همین دلیل باید زودتر به زمین منتقل شود و تحمل ماندن زیاد در سینی نشاء را ندارد. بهترین زمان انتقال نشاء سینی بادرنجبویه به زمین اصلی با توجه به شرایط مزرعه فروردین و اردیبهشت زمانی که در مرحله ۴ تا ۶ برگی و در ارتفاع ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتری می باشد. پس از کاشت نشاء در زمین آبیاری این گیاه مرتب و با فاصله هر ۴ روز یکبار انجام میشود.
نشاء مریم گلی(Salvia officinalis)
مریم گلی گیاهی چندساله و بسیار مقاوم با شاخه های نسبتا قوی است. بذر های درشت این گیاه کشت گیاه را ساده کرده و درصد جوانه زنی آن را بالا نشان داده است. نشاء این گیاه ارزشمند به صورت ریشه لخت و داخل سینی تکثیر می شود. زمان کاشت نشاء بهاره و پاییزه می باشد. مریم گلی نسبتا متحمل به سرما است. عمق کاشت نشاء ۵ تا ۱۰ سانتی متر می باشد و زمان انتقال نشاء های مریم گلی مشابه صیفی جات است به طوری که نشاء ها در ارتفاع ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتری و در مرحله ۵ تا ۱۰ برگی آماده انتقال می شوند.
نشاء آویشن باغی(Thymus vulgaris)
گیاه آویشن باغی چندساله، گرمادوست، کم آب و کم توقع است و به دو صورت نشاء ریشه لخت و نشاء سینی کشت می شود. نشاء آویشن از ابتدای رشد ساقه تولید می کند و حساس به جابه جایی نیست. این نشاء در بهار و پاییز کشت می شود. آویشن به عنوان یک دارویی موثر در بسیاری از بیماری ها، به عنوان چاشنی غذا هم مورد استفاده قرار میگیرد. به علت کوچکی بذر آویشن و عدم یکنواختی در پوشش مزرعه، تولید نشاء ریشه لخت در بستر گلخانه یا سینیهای نشاء میتواند جایگزین مناسبی برای انتقال به موقع و کشت صحیح و دقیق گیاه در مزرعه در سطوح کم و حتی زیاد باشد. برای بدست آوردن بهترین عملکرد و کمترین خطا کشت نشاء در مزرعه باید تا حد امکان فاصله زمانی انتقال نشاء به مزرعه تا کشت آن کوتاه باشد. در زمان انتقال، نشاء ها باید در ارتفاع ۷ تا ۱۰ سانتیمتری، در مرحله ۱۲ تا ۱۴ برگی و دارای ریشه خوب باشند.
نشاء آویشن نسبت به سایر گیاهان دارویی باید زودتر کشت شود چون نشاء آن دارای برگ های و ساقه های ضعیف است و باید دیرتر به مزرعه انتقال داده شود. شرایط فیزیکی جهت انتقال نشاء به مزرعه نور کم(صبح زود یا بعد ازظهر)، درجه حرارت پایین، باد کم و رطوبت بالا می باشد. کنترل رطوبت بستر نشاء معمولا با آبیاری یک ساعت قبل از انتقال نشاء به مزرعه صورت می گیرد. استفاده از دستگاه نشاء کار هنگام کاشت نشاء در زمین می تواند باعث افزایش سرعت کاشت و دقت کار، کاهش هزینه کارگری شود.کشت نشاء ریشه لخت در زمین از سایر روش های دیگر کشت نشاء کم هزینه تر است. این روش معمولا در کشت گسترده به خصوص در گیاهان دارویی مانند آویشن باغی و صیفی جات بیشتر استفاده می شود. در این روش زمان انتقال نشاء از گلخانه اهمیت زیادی دارد و کم یا زیاد شدن فاصله زمانی انتقال نشاء از گلخانه به مزرعه، باعث افزایش خطا می شود. کشت نشاء ریشه لخت را باید در روزهای ابری ابتدایی بهار و بعد از خطر سرمازدگی انجام و زمین قبل و پس از کاشت نشاء، بلافاصله آبیاری شود.
قلمه و پاجوش گل محمدی(Rosa damascena)
ریزوم نعنا فلفلی (Mentha piperita)
ریزوم نعناع فلفلی(Mentha piperita)
گیاه نعناع فلفلی چندساله و مقاوم به سرما است و می توان در مناطق سردسیری آن را کشت کرد. در طول فصل زمستان قسمت فوقانی گیاه می میرد اما ریشه ها در طول فصل بهار دوباره رشد می کنند. بهترین آب و هوا برای رشد نعناع فلفلی مناطقی هستند که روزهای گرم و شب های خنک دارند. نعناع فلفلی از طریق قلمه کردن ساقه های سالم و بالغی که از یک گیاهی که به خوبی ایجاد شده است تکثیر می شود. روش تکثیر مرسوم در کشت گسترده نعناع فلفلی استفاده از ریزوم می باشد. ریزوم نعناع فلفلی از خانواده نعناع است و از پیوند دو نوع نعنا به وجود می آید. ارتفاع ریزوم نعناع فلفلی ۶۰ تا ۹۰ سانتی متر است و برگ های معطر و خوشبو و به رنگ سبز دارد. تکثیر ریزوم به صورت نشائ ریشه لخت و گلدانی صورت می گیرد. در کشت های گسترده حداقل مقدار ریزوم برای هر هکتار حدود ۳۵۰ کیلوگرم است. ریزوم ها را به قطعات ۲۰-۱۵ سانتی متری قطعه قطعه کرده و در عمق ۵ تا ۱۰ سانتی متری کشت می کنند. ریزوم ها در اوایل پاییز(مهر ماه) و یا اواسط بهار(اواخر اردیبهشت – اوایل خرداد) به زمین اصلی منتقل می شوند. آبیاری پس از کاشت ریزوم ها نعنافلفلی ضروری می باشد. رشد و گل دهی ریزوم نعناع فلفلی در بهار انجام می شود.
نشاء سرخارگل (Echinacea purpurea)
سرخارگل یک گیاه چندساله است و تکثیر آن از طریق نشاء ریشه لخت و نشاء گلدانی انجام می گیرد. کشت سرخارگل به صورت بهاره و پاییزه انجام می گیرد. اما معمولا چون به سرما مقاوم نیست بیشتر در بهار کشت می شود. سرخارگل جزء گیاهانی است که تمام اندام دارویی آن خرید و مصرف می شود و به همین دلیل اهمیت زیادی دارد. کشت سرخارگل به صورت نشاء سخت و پر زحمت می باشد. نشاء سرخارگل نسبتا دیر آماده انتقال به زمین اصلی می شود و گاهی تا ۳ ماه بعد از کشت می توان آن را انتقال داد.
زمان انتقال به مزرعه در مرحله ۱۰ تا ۱۲ برگی و به اندازه کافی ریشه دار شدن نشاء جهت استقرار مناسب در مزرعه می باشد. عمق کاشت نشاء معمولا ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر است. سرخارگل به خشکی مقاوم بوده اما رطوبت خاک برای رشد بهتر آن اهمیت دارد و این گیاه برای عملکرد خوب نیازمند آبیاری منظم است.
نشاء چای ترش (Hibiscus sabdariffa)
گیاه چای ترش یکساله است و برای کشت و کار در مناطق گرمسیری و معتدل پیشنهاد می شود، زیرا به هیچ وجه مقاوم به سرما نیست و در دمای زیر ۱۰ درجه از بین می رود. کشت چای ترش معمولا به صورت بذری است ولی به صورت نشاء در داخل سینی هم کشت می شود. پس از کشت در سینی نشاء بلافاصله آبیاری صورت می گیرد و تا مرحله جوانه زنی نباید خاک خشک شود.
بعد از جوانه زنی بذور باید نور به اندازه کافی برای رشد نشاء وجود داشته باشد. زمان کاشت نشاء نیمه اردیبهشت تا نیمه خرداد در عمق ۵ تا ۱۰ سانتی متری است. در زمان انتقال به زمین اصلی، نشاء حداقل باید در مرحله ۶ برگی و در ارتفاع ۱۰ سانتی متری باشد. آبیاری چای ترش باید به صورت منظم انجام شود ولی می تواند تا حدودی خشکی را تحمل کند.
نشاء مارچوبه (Asparagus officinalis)
نشاء کاکوتی (Ziziphora clinopodioides)
نشاء عروسک پشت پرده (Physalis alkekengi)
گیاه عروسک پشت پرده چندساله، کم توقع و زیبا است و به سرما حساس می باشد. تکثیر گونه های یکساله این گیاه از طریق بذر و چندساله ها از طریق ریزوم می باشد. تکثیر غیر مستقیم عروسک پشت پرده از طریق کشت نشاء سینی و یا گلدانی می باشد. عروسک پشت پرده نیاز آبی متوسطی دارد و تا زمان جوانه زنی باید سطح خاک را مرطوب نگه داشت. زمان کاشت نشاء عروسک پشت پرده بهار در عمق ۵ تا ۱۰ سانتی متر می باشد. در زمان انتقال نشاء عروسک پشت پرده به مزرعه گیاهچه نشاء باید در مرحله ۸ تا ۱۰ برگی باشد و به حد معینی از رشد رسیده باشد. پس از انتقال نشاء بالافاصله باید مزرعه را آبیاری کرد. آبیاری مزرعه به صورت نواری و هر سه روز در میان توصیه می شود.
نشاء افسنطین(Artemisia absinthium)
گیاه افسنطین چندساله و مقاوم به خشکی است. تکثیر افسنطین به روش نشاء سینی و نشاء ریشه لخت صورت گیرد. تولید نشاء افسنطین در ابتدا سخت به نظر میرسد اما با توجه به رشد نسبتاً سریع گیاهچه در شرایط مناسب(خزانه یا گلخانه) کاری نسبتاً آسان است. نشاء افسنطین در فصل بهار(اردیبهشت) در مرحله ۴ برگی به زمین اصلی منتقل می شود. زمان کاشت نشاء افسنطین بهار و پاییز می باشد و این گیاه در عمق ۵ تا ۱۰ سانتی متری کشت می شود. پس از انتقال نشاء ها به مزرعه آبیاری الزامی می باشد.
نشاء اسطوخودوس فرانسوی(Lavandula angustifolia)
گیاه اسطوخودوس فرانسوی چندساله و حساس به سرما است. تکثیر این گیاه به صورت غیرمستقیم از طریق نشاء سینی و نشاء ریشه لخت صورت می گیرد. انتقال نشاء اسطوخودوس در مرحله ۱۰ تا ۱۲ برگی گیاهچه می باشد. زمان کاشت نشاء اسطوخودوس فقط در بهار(اردیبهشت) در عمق کاشت ۵ تا ۱۰ سانتی متری است.