موسیر (Allium hirtifolium) از خانواده Alliaceae بومی ایران است و به عنوان یک گونه وحشی در کوههای زاگرس رشد میکند (۱).
اطلاعات کمی در مورد ترکیبات موجود در این گیاه وجود دارد. ساپونین، ساپوجنین، ترکیبات سولفوریک (تیوسولفیناتها) و فلاونوئیدها، از جمله کئورستین و کمپفرول، در گونههای مختلف از جنس آلیوم یافت میشوند. تحقیقات نشان داده است که پیاز و گلهای موسیر دارای چگالی بالایی از فلاونوئید گلیکوزیدیک هستند (۲ و ۳). ترکیبات دیسولفید و تریسولفید مهم ترین ترکیبات موجود در گونههای جنس Allium هستند.
موسیر به حالت خشک شده و لایه لایه شده برای تهیه انواع ترشی مصرف میشود و گاهی نیز به غلط به آن نام انگلیسی shallot داده میشود که در واقع این نام انگلیسی معادل نام لاتینی گیاه .Allium ascalonicum L است که در بعضی از منابع موسیر نامیده شده درحالیکه این گیاه در ایران نمیروید و عنوان نام فارسی موسیر برای آن کاملاً اشتباه است (۴). موسیر طعمی مانند سیر دارد و پودر آن به عنوان یک افزودنی خوشمزه یا ادویه به انواع غذاها مانند سالاد، ترشی، ماست و سسهای مختلف اضافه میشود (۵ ، ۶ و ۷). علاوه براین، به عنوان یک گیاه دارویی ارزشمند مطرح شده است (۵، ۶ و ۸). در ایران سالهای زیادی پیاز آن بهعنوان یک داروی محلی برای درمان بیماریهای روماتیسمی، التهابی، کاهش فشارخون، آرتریت، اسهال و درد معده توصیه میشود (۹). بررسیهای اخیر اثر ضد انگلی عصاره هیدروالکلی (۱۰) و ضد باکتریایی عصاره آبی موسیر (۱۱) و همینطور توقف رشد تریکوموناس واژینالیس (۱۲) را نشان داده است. پیازهای موسیر در درمان اختلالات روماتیسمی و التهابی مورد توجه زیادی قرار گرفتهاند (۱۳). همچنین، خواص دارویی مختلفی مانند آنتی تریکوموناس، اثرات ضد انعقادی، ایمن سازی (۵ ، ۶ و ۷) و خواص ضد سرطان (۷) نیز برای موسیر گزارش شده است.
تکثیر موسیر میتواند از طریق بذر و پیازهای آن انجام گیرد (۱۴). موسیر برای غلبه بر خواب پیازها و بذر، تحریک رشد ساقهی بذر، تولید مثل پیازها و بذرهای واقعی به شرایط خاص آب و هوایی (مناطق خیلی سرد تا نیمه سرد در ارتفاعات زیاد معمولاً بیش از ۱۰۰۰ متر از سطح دریا) و همینطور مدیریت دقیق کشاورزی احتیاج دارد. برای کشت موسیر، پیازهای مادر در پاییز کاشته شده و طی زمستان سرما دیده میشوند. گیاهان در ماههای اردیبهشت تا خرداد گل میکنند و در انتهای بهار بعد (خرداد تا تیر ماه) پیاز آن برداشت میشود. حدود ۱/۵ تا ۵ کیلوگرم در هکتار بذر یا ۱/۲ تا ۲ تن در هکتار پیاز با فاصله پیاز ۱۵*۲۰ سانتیمتر و تراکم ۲۰ پیاز در مترمربع برای تولید پیاز موسیر مورد نیاز است (۱۶). جوانهزنی پیاز موسیر زمانی که دما به بیش از ۳/۳ تا ۵/۹ درجه سانتیگراد میرسد و رشد مناسب گیاه زمانی که دما ۱۳ تا ۲۴ درجه سانتیگراد است اتفاق میافتد. در ارتفاعات زیاد گلدهی بطور طبیعی در ۹ تا ۱۲ درجه سانتیگراد در طول روزهای بلند انجام میگیرد درحالیکه در ارتفاعات کم و دمای بیشتر از ۲۶ درجه سانتیگراد از توسعهی ساقهی گل و گلدهی جلوگیری میکند (۱۷ و ۱۸). بذر واقعی موسیر به حدود ۲۱ تا ۶۰ روز برای شکستن خواب بذر و حدود ۲۵ روز برای رشد جوانه در گلخانه قبل از انتقال نشا به زمین اصلی نیاز دارد (۱۸). مطالعات نسبتاً محدودی در مورد پرورش موسیر در ایران انجام شده و تنها به تعیین تنوع ژنتیکی در جمعیت طبیعی آن محدود شده است (۹).
با توجه به نیاز گسترده به این گیاه در صنایع غذایی، دارویی و همچنین آسیب به زیستگاههای طبیعی به دلیل برداشت زیاد و پاسخگو نبودن آنها، شرکت کشاورزی گلدشت در جهت مرتفع کردن این نیاز و تولید محصول با کیفیت از سالهای گذشته اقدام به کشت گسترده گیاه موسیر کرده است و هم اکنون آمادهی عرضهی بذر واقعی، پیاز و ساقه گلدار موسیر بهصورت زینتی (گل شاخه بریده) میباشد.
به گزارش خبرنگار ایانا، روح الله خدارحمی مدیرعامل بانک کشاورزی در نشست خبری یکشنبه 2…
سید جعفر حسینی در گفتگو با خبرنگار مهر از افزایش حدود ۱۹.۵ درصدی قیمت مصوب کود اوره خبر داد…
در واقع بسته بندی محصول نشان دهنده شیوه نگهداری و محافظت محصول و برند نیز…
افزایش قیمت ۴ تا ۱۰ برابری برخی کودهای کشاورزی در سال جاری منجر به عدم…
فهرست: مقدمه جدول راهنما انتخاب روش کاشت برخی از گیاهان در مزرعه(کشت گسترده) نشاء سینی…
فهرست: مقدمه گیاهشناسی تاریخچه و پراکنش جغرافیایی شرایط مناسب رشد زراعت ترکیبات و مواد موثره…