مریم‌گلی(Salvia officinalis ) گیاهی چند‌ساله از خانواده Lamiaceae بفرم علفی و دارای ریشه‌ی راست، ساقه‌ی چوبی و برگ کرکدار است که به sage معروف می‌باشد. بهترین شرایط رشد مریم‌گلی در خاک‌های رسی غنی و زهکش‌دار است و در طول فصل رویش به هوای گرم و نور کافی نیاز دارد(۱)(۲)(۳).
مریم‌گلی به دو روش مستقیم(کشت بذر) و غیرمستقیم(تقسیم بوته، قلمه زدن و کشت نشاء) تکثیر می‌شود. در روش تکثیر بصورت مستقیم، بذور در فصل بهار برای کشت بهاره و در فصل پاییز برای کشت پاییزه در عمق ۳ تا ۴ سانتی‌متری با فاصله ۶۰ تا ۷۰ سانتی‌متری درون خاک قرار داده می‌شوند. میزان بذر مصرفی برای این روش می‌تواند ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم در هکتار بسته به شرایط آب و هوایی و خصوصیات منطقه باشد. در تکثیر رویشی و قلمه‌زدن مریم‌گلی می توان از بوته‌ی ۳ تا ۴ ساله آن استفاده کرد و به قطعات ۲ تا ۴ تایی تقسیم و درون خاک قرار داد(۴).
بهترین روش تکثیر گیاه مریم‌گلی به صورت غیرمستقیم و از طریق کشت نشاء می‌باشد، که به دلیل گرانی بذر این گیاه و سختی‌های کشت بذر مورد توجه کشاورزان قرار گرفته است. در روش نشاءکاری کاشت بذور در داخل سینی های نشاء انجام می‌شود. نشاءها را در ارتفاع ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متری جهت انتقال به زمین اصلی آماده و در فاصله ۴۰ تا ۵۰ سانتی‌متری از هم و با تراکم تقریبا ۶۰ هزار نشاء در هکتار(۶ عدد نشاء در متر مربع) کشت می‌شود(۴).
بیشترین میزان ترکیبات فرار اسانس مریم‌گلی Camphor و Thujone هستند که باعث می‌شود این گیاه خواص ضدسرطانی، ضدمیکروبی، آنتی‌اکسیدانی خود را حفظ کند و برای درمان بسیاری از بیماری‌ها موثر واقع شود(۵).
برگ این گیاه شگفت انگیز می‌توان در درمان اختلالات دستگاه گوارش مانند نفخ و اسهال، التهاب دهان و حلق، جلوگیری از خونریزی و درمان زخم، جلوگیری از عفونت زخم، پایین آورنده فشارخون، افزایش دهنده اشتها، درمان نقرس، روماتیسم، سرگیجه، تشنج و مشکلات دوران یائسگی استفاده کرد(۶)(۷). قطره‌های خوراکی تولید شده از گیاه مریم‌گلی در درمان تعرق و گرگرفتگی دوران یائسگی و عصاره برگ مریم‌گلی بصورت روغن یا ضماد در درمان آکنه و تبخال بصورت موضعی کاربرد دارد(۷).
شرکت گلدشت فعالیت خود را در زمینه تولید گیاهان دارویی از سال ۱۳۹۵ با پرورش نشاء در گلخانه و تولید گیاهان دارویی در مزارع شروع کرده است و آماده عقد قرارداد جهت تحویل نشاء با کیفیت برای کشت گسترده می باشد. در سال‌های اخیر عملکرد مریم‌گلی کشت شده در مزراع شرکت گلدشت به ۵ تن سر شاخه‌ی خشک در هکتار رسیده است. محصول تولیدی شرکت گلدشت با بهترین کیفیت به شرکت های دارویی و همچنین برای مصارف خانگی و صادرات عرضه می شود.
شما هم می‌توانید با داشتن گلدان آماده‌ی مریم‌گلی و یا کاشت مریم‌گلی در باغچه منزل خود از این گیاه فوق العاده استفاده کنید. شرکت گلدشت می‌تواند بذر و گلدان آماده‌ی این گیاه را در اختیار شما قرار دهد تا از خواص دارویی آن بهره‌مند شوید.
دمنوش برگ مریم‌گلی را می توان با استفاده از یک قاشق چای خوری برگ خشک شده مریم‌گلی و یک فنجان آب داغ تهیه کنید و به همراه یک قاشق چای خوری عسل طبیعی و یک قاشق غذاخوری آب لیمو ترش تازه نوش جان کنید. از کاربرد‌های دیگر برگ مریم‌گلی می‌توان به سوزاندن برگ آن بعنوان عود برای خوشبوشدن و ضدعفونی کردن محیط اشاره کرد.
منابع:
- Omidbegi,R.,(2005). Production and processing of medicinal plants.(Volume Two). Mashhad: Astan Qods Razavi Publications. Behnashar company. (Persian)
- Clebsch, Betsy; Carol D. Barner (2003).
- https://en.wikipedia.org/wiki/Salvia_officinalis#cite_ref-Clebsch_2-0
- https://www.seedparade.co.uk/news/growing-herbs/growing-sage/
- Aziz, Reham M. Sabry and Salah S. Ahmed.(2013). Plant Growth and Essential Oil Production of Sage (Salvia officinalis L.) and Curly-Leafed Parsley (Petroselinum crispum ssp. crispum L.) Cultivated under Salt Stress Conditions. World Applied Sciences Journal, 28 (6), 785-796.
- Ahmad Ghorbani a, Mahdi Esmaeilizadeh(2017). Pharmacological properties of Salvia officinalis and its components. Journal of Traditional and complementary Medicine, 433-440.
- Schnitzler, P. , Nolkemper, S. , Stintzing, F.C. , Reichling, J. , 2008. Comparative in vitro study on the anti-herpetic effect of phytochemically characterized aqueous and ethanolic extracts of Salvia officinalis grown at two different locations. International Journal of Phytotherapy & amp. 15(1-2): 62-70.