بادرنجبویه(Melissa officinalis)
بادرنجبویه گیاهی علفی و چندساله به ارتفاع ۳۰ تا ۸۰ سانتی‌متر از خانواده Lamiaceae و بومی مناطق معتدل نیم‌کره‌ی شمالی که با نام لاتین lemon balm شناخته شده است(۱). این گیاه دارای ریشه کوچک، استوانه‌ای شکل، سخت و منشعب و برگهایی پوشیده از تار، بیضوی، به شکل قلب و دندانه‌دار (دندانه‌های فاصله دار) است. گلهای بادرنجبویه سفید رنگ یا گلی که در خرداد تا اوسط مرداد ظاهر می‌شوند. بادرنجبویه در طول رویش به هوای گرم و نور کافی نیاز دارد این گیاه خاکهایی با بافت لومی شنی و PH تقریبا ۶ تا ۷.۵ غنی از ترکیبات کلسیم و عناصر غذایی برای رویش را ترجیح می‌دهد(۲)(۳).
بادرنجبویه از طریق کشت بذر بصورت نشاء و تقسیم بوته تکثیر می‌شود. در تکثیر رویشی(تقسیم بوته)، بوته‌ها در بهار انتخاب و باید دارای ریشه، ساقه و برگ باشند(۴). در تکثیر از طریق نشاء بذور را در بهار یا پاییز در داخل سینی های نشاء کشت کرده و سپس نشاء‌ها در ارتفاع ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متری جهت انتقال به زمین اصلی آماده و با تراکم تقریبا ۶۰ تا ۷۰ هزار نشاء در هکتار و با فاصله‌ی 30 سانتی‌متری از هم کشت می‌شوند. آبیاری این گیاه مرتب و با فاصله هر ۴ روز یکبار انجام می‌شود.
مهم‌ترین ترکیب گیاه بادرنجبویه، اسانس آن است که در برگ گیاه وجود دارد و دارای مواد موثره‌ی Beta-caryophyllene و Geraniol است که درصد این ترکیبات بسته به شرایط محل کاشت، زمان برداشت و سایر شرایط جغرافیایی متفاوت است(۵). اسانس بادرنجبویه بعنوان طعم‌دهنده در آشپزی، شیرینی‌پزی و صنایع عطرسازی کاربرد دارد.
بادرنجبویه دارای خواص ضدباکتری، ضدعفونی‌کننده و ضدقارچی است که در درمان تب، تبخال، اسپاسم، میگرن، مقوی قلب، مقوی معده، مقوی رحم، مقوی کبد، معرق، خواب‌آور، آرام‌بخش، مشکلات روده‌ای- معده‌ای با منشأ عصبی، تقویت‌کننده گردش خون، سرماخوردگی، اشتهاآور، مشکلات و دردهای قاعدگی، روماتیسم و فشارخون بالا کاربرد دارد(۵)(۶)(۷).
شرکت گلدشت فعالیت خود را در زمینه تولید گیاهان دارویی از سال ۱۳۹۵ با پرورش نشاء در گلخانه و تولید گیاهان دارویی در مزارع شروع کرده است و آماده عقد قرارداد جهت تحویل نشاء با کیفیت برای کشت گسترده می‌باشد. در سال‌های اخیر عملکرد بادرنجبویه کشت شده در مزراع شرکت گلدشت بطور متوسط به ۴ تن سر‌شاخه‌ی خشک در هکتار رسیده است. محصول تولیدی شرکت گلدشت با بهترین کیفیت به شرکت‌های دارویی و همچنین برای مصارف خانگی و صادرات عرضه می‌شود. برای استفاده از خواص دارویی این گیاه مفید شما می‌توانید آن را در گلدان یا در باغچه‌ی منزل خود داشته باشید، شرکت گلدشت می‌تواند بذر و یا گلدان آماده‌ی آن را در اختیار شما قرار دهد.
برای مصرف بادرنجبویه بصورت دمنوش می‌توانید به میزان ۱.۵ تا ۴.۵ گرم پودر خشک شده‌ی برگ را همراه یک لیوان آب جوش دمکرده و در طی روز برای درمان بیماری یا آرام بخشی استفاده کنید. از کاربرد های دیگر این گیاه می توان به پماد یا ضماد و قراردادن آن دو تا چهار بار در روز بر روی ضایعه یا نیش حشرات، تنتور و عصاره غلیظ شده آن برای درمان بسیاری از بیماری‌ها اشاره کرد.
- Salehi Surmaghi, M. H,. (2012). Herbal Medicinal Plants. Nutrition World Publications.
- Omidbegi,R.,(2005). Production and processing of medicinal plants, Volume Three. Mashhad: Astan Qods Razavi Publications. Behnashar company. (Persian)
- http://herbgardening.com/growingbalmlemon.htm
- https://harvesttotable.com/how_to_grow_lemon_balm/
- Moradkhani H., Sargsyan E., Bibak H., Naseri B., Sadat-Hosseini M., Fayazi-Barjin A. and Meftahizade H Melissa officinalis L., a valuable medicine plant: A review. Journal of Medicinal Plants Research Vol. 4(25), pp. 2753-2759, 29 December Special Review, 2010.
- C. Saglam , I. Atakisi , H. Turhan , S. Kaba , F. Arslanoglu & F. Onemli. Effect of propagation method, plant density, and age on lemon balm (Melissa officinalis) herb and oil yield. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science.2004 ۳۲:۴, ۴۱۹-۴۲۳.